تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری چیست؟

تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری چیست؟ بیمه، به عنوان یکی از مهمترین عوامل حفاظت اقتصادی در زندگی مدرن، در دو شکل اساسی در اختیار ما قرار دارد: بیمه اجباری و بیمه اختیاری. هریک از این دو دسته ارزشمند و نادرستی دارند که به مخاطبین ما کمک می‌کنند تا مسیری درست و توازن‌یافته برای حفاظت مالی و اقتصادی در زندگی خود انتخاب کنند.

بیمه اجباری، همانطور که از نامش پیداست، به مجموعه‌ای از بیمه‌ها اطلاق می‌شود که تحت قوانین و مقررات دولتی و ملی اجباری می‌باشند. در واقع، این نوع بیمه‌ها می‌کوشند تا همه‌ی افراد یا شرکت‌ها را از مخاطرات احتمالی و حوادث ناگوار محافظت کنند، به طوری که همه اعضای جامعه در مواجهه با ریسک‌ها و خسارات مالی بیشترین حد ممکن از تضمینات بیمه‌ای برخورد کنند.

در مقابل، بیمه اختیاری به عنوان گامی به سوی حفاظت از خود و دارایی‌های شخصی تلقی می‌شود. این نوع بیمه افراد را قادر می‌سازد تا پوشش‌های مالی مختص خود را با توجه به نیازها و ترجیحات خود انتخاب کنند، بدون اینکه از جانب قانون به آن وظیفه‌ای اجباری تخصیص داده شود. این بیمه به افراد این امکان را می‌دهد تا با در نظر گرفتن وضعیت‌های خاص خود، بهترین نوع حفاظت را برای خود انتخاب کنند. در این مقاله به تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری  میپردازیم.

تامین اجتماعی چه بیمه‌هایی را ارائه می‌کند؟

سازمان تامین اجتماعی ایران، پنج نوع بیمه ارائه می‌کند که عبارتند از:

• بیمه اجباری که شامل بیمه‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت، بیکاری و درمان است. این بیمه برای تمامی شاغلین در کارگاه‌ها، کارخانه‌ها و سایر مراکز تولیدی و خدماتی که دارای حداقل 5 نفر کارگر هستند، اجباری است.
• بیمه اختیاری که شامل بیمه‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و درمان است. این بیمه برای افراد شاغل که به هر دلیلی نمی‌توانند تحت پوشش بیمه اجباری قرار بگیرند، ارائه می‌شود.
• بیمه روستایی که شامل بیمه‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و درمان است. این بیمه برای کلیه افراد روستایی که به سن اشتغال رسیده‌اند، ارائه می‌شود.
• بیمه عشایری که شامل بیمه‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و درمان است. این بیمه برای کلیه افراد عشایری که به سن اشتغال رسیده‌اند، ارائه می‌شود.
• بیمه آزادگان که شامل بیمه‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و درمان است. این بیمه برای کلیه آزادگان و خانواده‌های شهدا که به سن اشتغال رسیده‌اند، ارائه می‌شود.

تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری

بیمه اجباری و بیمه اختیاری دو نوع بیمه تامین اجتماعی هستند که تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. مهم‌ترین تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری این دو بیمه در اجباری بودن یا اختیاری بودن آن‌ها است. بیمه اجباری برای تمامی شاغلین در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها که دارای حداقل 5 نفر کارگر هستند، اجباری است. در حالی که بیمه اختیاری برای افراد شاغل که به هر دلیلی نمی‌توانند تحت پوشش بیمه اجباری قرار بگیرند، ارائه می‌شود.

تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری در جدول زیر خلاصه شده است:

علاوه بر تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری ذکر شده، بیمه اجباری و بیمه اختیاری در برخی موارد دیگر نیز با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال، بیمه اجباری شامل بیمه بیکاری نیز می‌شود، در حالی که بیمه اختیاری شامل بیمه بیکاری نمی‌شود. همچنین، بیمه اجباری برای تمامی افراد شاغل در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها ارائه می‌شود، در حالی که بیمه اختیاری برای افراد شاغل در مشاغل آزاد نیز ارائه می‌شود.

در نهایت، انتخاب بین بیمه اجباری و بیمه اختیاری به شرایط و وضعیت شغلی فرد بیمه‌شده بستگی دارد. اگر فرد شاغل در یک کارگاه یا کارخانه مشغول به کار است، به طور خودکار تحت پوشش بیمه اجباری قرار می‌گیرد. اما اگر فرد شاغل در یک شغل آزاد مشغول به کار است یا به هر دلیلی نمی‌تواند تحت پوشش بیمه اجباری قرار بگیرد، می‌تواند از بیمه اختیاری استفاده کند.

اگر به آشنایی با مسائل حسابداری علاقه دارید، مقاله «آموزش ارسال لیست بیمه» در سایت آکادمی آگاه حساب را مطالعه کنید. این مقاله به صورت کامل و جامع نحوه ارسال لیست بیمه را به سازمان تامین اجتماعی آموزش می‌دهد.

پوشش‌های بیمه اجباری چیست؟

بیمه اجباری شامل پنج نوع بیمه است که عبارتند از:

• بیمه بازنشستگی
• بیمه ازکارافتادگی
• بیمه فوت
• بیمه بیکاری
• بیمه درمان

بیمه بازنشستگی

این بیمه به افراد شاغل کمک می‌کند تا پس از رسیدن به سن بازنشستگی، از مزایای بازنشستگی مانند مستمری، خدمات درمانی و کمک هزینه معیشت برخوردار شوند.

شرایط بازنشستگی

برای برخورداری از مزایای بازنشستگی، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• رسیدن به سن بازنشستگی
• داشتن حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه

مزایا بازنشستگی

مزایای بازنشستگی عبارتند از:

• مستمری بازنشستگی
• خدمات درمانی
• کمک هزینه معیشت

بیمه ازکارافتادگی

این بیمه به افراد شاغل کمک می‌کند تا در صورت ازکارافتادگی، از مزایای ازکارافتادگی مانند مستمری، خدمات درمانی و کمک هزینه معیشت برخوردار شوند.

انواع ازکارافتادگی

ازکارافتادگی به دو نوع کلی تقسیم می‌شود:

• ازکارافتادگی کلی: در این حالت، فرد بیمه‌شده به طور کامل قادر به انجام کار نیست.
• ازکارافتادگی جزئی: در این حالت، فرد بیمه‌شده قادر به انجام برخی از کارهای خود نیست.

شرایط ازکارافتادگی

برای برخورداری از مزایای ازکارافتادگی، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• داشتن حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه
• ازکارافتادگی به دلیل حادثه یا بیماری

مزایا ازکارافتادگی

مزایای ازکارافتادگی عبارتند از:

• مستمری ازکارافتادگی
• خدمات درمانی
• کمک هزینه معیشت

بیمه فوت

این بیمه به بازماندگان افراد شاغل کمک می‌کند تا در صورت فوت فرد بیمه‌شده، از مزایای فوت مانند مستمری بازماندگان، خدمات درمانی و کمک هزینه معیشت برخوردار شوند.

شرایط فوت

برای برخورداری از مزایای فوت، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• فوت به دلیل حادثه یا بیماری

مزایا فوت

مزایای فوت عبارتند از:

• مستمری بازماندگان
• خدمات درمانی
• کمک هزینه معیشت

بیمه بیکاری

این بیمه به افراد شاغلی که به دلیل بیکاری، از کار اخراج شده‌اند، کمک می‌کند تا در مدت بیکاری، از مزایای بیکاری مانند مقرری بیمه بیکاری، خدمات درمانی و کمک هزینه معیشت برخوردار شوند.

شرایط بیکاری

برای برخورداری از مزایای بیکاری، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• داشتن حداقل 60 روز سابقه پرداخت حق بیمه در آخرین کارگاه
• اخراج شدن از کار به دلیل بیکاری

مزایا بیکاری

مزایای بیکاری عبارتند از:

• مقرری بیمه بیکاری
• خدمات درمانی
• کمک هزینه معیشت

بیمه درمان

این بیمه به افراد شاغل و مستمری‌بگیران کمک می‌کند تا از خدمات درمانی رایگان یا با تخفیف در مراکز درمانی طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی برخوردار شوند.

خدمات درمانی

خدمات درمانی ارائه شده توسط سازمان تامین اجتماعی عبارتند از:

• خدمات سرپایی
• خدمات بستری
• خدمات پاراکلینیکی
• خدمات دندانپزشکی
• خدمات پزشکی قانونی

شرایط استفاده از خدمات درمانی

برای استفاده از خدمات درمانی سازمان تامین اجتماعی، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• داشتن دفترچه بیمه تامین اجتماعی
• پرداخت حق بیمه

پرداخت حق بیمه

حق بیمه بیمه اجباری توسط کارفرما و بیمه‌شده پرداخت می‌شود. سهم کارفرما 23 درصد و سهم بیمه‌شده 7 درصد است.

پوشش‌های بیمه اختیاری چیست؟

بیمه اختیاری شامل چهار نوع بیمه است که عبارتند از:

• بیمه بازنشستگی
• بیمه ازکارافتادگی
• بیمه فوت
• بیمه درمان

بیمه بازنشستگی

این بیمه به افراد شاغل کمک می‌کند تا پس از رسیدن به سن بازنشستگی، از مزایای بازنشستگی مانند مستمری، خدمات درمانی و کمک هزینه معیشت برخوردار شوند.

شرایط بازنشستگی

برای برخورداری از مزایای بازنشستگی، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• رسیدن به سن بازنشستگی
• داشتن حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه

مزایا بازنشستگی

مزایای بازنشستگی عبارتند از:

• مستمری بازنشستگی
• خدمات درمانی
• کمک هزینه معیشت

بیمه ازکارافتادگی

این بیمه به افراد شاغل کمک می‌کند تا در صورت ازکارافتادگی، از مزایای ازکارافتادگی مانند مستمری، خدمات درمانی و کمک هزینه معیشت برخوردار شوند.

انواع ازکارافتادگی

ازکارافتادگی به دو نوع کلی تقسیم می‌شود:

• ازکارافتادگی کلی: در این حالت، فرد بیمه‌شده به طور کامل قادر به انجام کار نیست.
• ازکارافتادگی جزئی: در این حالت، فرد بیمه‌شده قادر به انجام برخی از کارهای خود نیست.

شرایط ازکارافتادگی

برای برخورداری از مزایای ازکارافتادگی، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• داشتن حداقل 20 سال سابقه پرداخت حق بیمه
• ازکارافتادگی به دلیل حادثه یا بیماری

مزایا ازکارافتادگی

مزایای ازکارافتادگی عبارتند از:

• مستمری ازکارافتادگی
• خدمات درمانی
• کمک هزینه معیشت

بیمه فوت

این بیمه به بازماندگان افراد شاغل کمک می‌کند تا در صورت فوت فرد بیمه‌شده، از مزایای فوت مانند مستمری بازماندگان، خدمات درمانی و کمک هزینه معیشت برخوردار شوند.

شرایط فوت

برای برخورداری از مزایای فوت، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• فوت به دلیل حادثه یا بیماری

مزایا فوت

مزایای فوت عبارتند از:

• مستمری بازماندگان
• خدمات درمانی
• کمک هزینه معیشت

بیمه درمان

این بیمه به افراد شاغل و مستمری‌بگیران کمک می‌کند تا از خدمات درمانی رایگان یا با تخفیف در مراکز درمانی طرف قرارداد سازمان تامین اجتماعی برخوردار شوند.

خدمات درمانی

خدمات درمانی ارائه شده توسط سازمان تامین اجتماعی عبارتند از:

• خدمات سرپایی
• خدمات بستری
• خدمات پاراکلینیکی
• خدمات دندانپزشکی
• خدمات پزشکی قانونی

شرایط استفاده از خدمات درمانی

برای استفاده از خدمات درمانی سازمان تامین اجتماعی، فرد بیمه‌شده باید شرایط زیر را داشته باشد:

• داشتن دفترچه بیمه تامین اجتماعی
• پرداخت حق بیمه

پرداخت حق بیمه

حق بیمه بیمه اختیاری توسط خود فرد بیمه‌شده پرداخت می‌شود. میزان حق بیمه بیمه اختیاری به انتخاب فرد بیمه‌شده بستگی دارد و حداقل آن 27 درصد است.

بیمه اختیاری و بیمه اجباری چه شرایطی دارد؟

شرایط بیمه اختیاری و اجباری در جدول زیر خلاصه شده است:

علاوه بر تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری ذکر شده، بیمه اختیاری و اجباری در برخی موارد دیگر نیز با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال، بیمه اجباری شامل بیمه بیکاری نیز می‌شود، در حالی که بیمه اختیاری شامل بیمه بیکاری نمی‌شود. همچنین، بیمه اجباری برای تمامی افراد شاغل در کارگاه‌ها و کارخانه‌ها ارائه می‌شود، در حالی که بیمه اختیاری برای افراد شاغل در مشاغل آزاد نیز ارائه می‌شود.

در نهایت، انتخاب بین بیمه اختیاری و بیمه اجباری به شرایط و وضعیت شغلی فرد بیمه‌شده بستگی دارد. اگر فرد شاغل در یک کارگاه یا کارخانه مشغول به کار است، به طور خودکار تحت پوشش بیمه اجباری قرار می‌گیرد. اما اگر فرد شاغل در یک شغل آزاد مشغول به کار است یا به هر دلیلی نمی‌تواند تحت پوشش بیمه اجباری قرار بگیرد، می‌تواند از بیمه اختیاری استفاده کند.

شرایط بیمه اختیاری

برای ثبت‌نام در بیمه اختیاری، فرد باید شرایط زیر را داشته باشد:

• داشتن حداقل 18 سال و حداکثر 50 سال سن
• داشتن حداقل 30 روز سابقه پرداخت حق بیمه
• عدم اشتغال در کارگاه‌های مشمول قانون کار

حقوق بازنشستگی بیمه اختیاری طبق استانداردهای حسابداری محاسبه می‌شود و میزان حقوق مستمری بر اساس حق بیمه پرداختی تعیین می‌شود.

شرایط بیمه اجباری

برای تحت پوشش قرار گرفتن در بیمه اجباری، فرد باید شرایط زیر را داشته باشد:

• اشتغال در کارگاه‌های مشمول قانون کار
• داشتن حداقل 5 روز کار در هفته و 30 ساعت در ماه

کلام آخر

در این مقاله، تفاوت بیمه اجباری با بیمه اختیاری را بررسی کردیم. اگر شما کارمند هستید، باید بیمه اجباری را از کارفرمای خود دریافت کنید. اما اگر شما کارفرما هستید یا شاغل نیستید، خرید بیمه اختیاری به شما امکان می‌دهد تا از خدمات بیمه بهره‌مند شوید. در صورتی که هر گونه سوال یا ابهامی دارید، لطفاً آن را در انتهای این مقاله مطرح کنید تا تیم ما بتواند به شما پاسخ دهد. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا تصمیم درستی در مورد نوع بیمه‌ای که برای شما مناسب است، بگیرید.

آموزش حسابداری و مالیات امری بسیار مهم و مفید است. اگر به دنبال محتوای مرتبط با این زمینه هستید، حتما سایت “آکادمی آگاه حساب” را بررسی کنید. همچنین می‌توانید در اینستاگرام، دنبال کنید تا از آخرین محتواها و نکات مرتبط با حسابداری و مالیات با خبر شوید.