قرارداد آتی به چه معناست؟ چطور معامله می شود؟

قرارداد آتی یک تضمین برای فروش محصولات کسب و کارهای مختلف محسوب می شود. این اصطلاح در بین فعالیت اقتصادی در سراسر دنیا بسیار رایج است و یک نوع ضمانت کاری به شمار می رود. فعال اقتصادی با وجود تضمین فروش با خیالی آسوده در تولید و رشد اقتصادی گام بر می دارد. همین امر موجب پیشرفت در کسب و کار می شود و آثار مثبتی روی آن دارد.

به طور کلی توجه به انواع قراردادها در کسب و کار و استفاده از نرم افزار حسابداری برای مدیریت شرکت می تواند تاثیرات مثبتی در جهت رسیدن به اهداف شرکت داشته باشد. از این رو بهتر است محاسبات شرکت از طریق نرم افزارهایی مانند نرم افزار سپیدار انجام شوند.

ما در این مقاله قصد داریم در مورد قرارداد آتی صحبت کنیم. در این نوع قرارداد که در تمامی کسب و کارها رایج است، تصمیم به فروش کالا و خرید آن توسط خریدار در آینده وجود دارد. مبلغ کالا در آینده پرداخت می شود به همین دلیل در یک قرارداد ذکر می شود.

تعریف قرارداد آتی

قرارداد آتی (Future Contract) یکی از انواع قرارداد است که به نوعی تضمین خرید کالا به شمار می رود. در این حالت طرفین تصمیم خواهند گرفت که یک نوع کالای مشخص در آینده بین دو طرف معامله شود. در این حالت قیمت و ارزش آن در زمان بستن قرارداد آتی تعیین می شود؛ اما در آینده پرداخت می شود! در واقع با این قرارداد تعیین می شود که در صورت هر گونه تغییر قیمت، شخص ضرر نمی کند.

به جرات می توان گفت که این نوع قرارداد امروزه در بازارهای معاملاتی کاربرد زیادی دارد. یکی از این بازارها با نام فیوچر نام دارد که میزان سودآوری بسیار بالایی دارد. در نتیجه این اجازه به افراد می دهد که با سرمایه کم نیز سودآوری کنند. قرارداد در این حالت با روش آتی انجام می شود که منجر به سود های کلان خواهد شد.

تاریخچه پیمان آتی

شاید بتوان گفت که قرارداد آتی در ایران سابقه طولانی ندارد؛ البته یک نوع قرارداد با نام سلف در قرن ها پیش بسته می شد که بی شباهت به قرارداد اتی نبوده است. در این نوع قرارداد توافق بین طرفین می شود که یک کالا در آینده بین آن دو مبادله شود. مبلغ مربوط به این معامله در زمان حال بین دو طرف انتقال داده می شود. با وجود اینکه تفاوت زیادی بین قرارداد آتی و سلف وجود دارد اما می توان آن را نوعی قرارداد آتی دانست.

در دنیا می توان گفت که خرید و فروش گندم در سال 1848 در شیکاگو اولین قرارداد آتی است. در آن زمان تنها در مورد محصولات کشاورزی از این نوع قرارداد استفاده می شد. بعد ها در سال 1972 کالا و اوراق سهام نیز به بازار قرارداد آتی اضافه شدند.

می توان گفت در ایران قرارداد معامله سکه تمام بهار آزادی در روز 5 آذر 1387 از اولین قراردادهای آتی بوده است. با گذشت زمان این نوع قرارداد تبدیل به یکی از سود آورترین بازارهای جهان تبدیل شد و طرفداران زیادی را با خود همراه کرد.

قرارداد آتی چه کاربردی دارد؟

بسیاری از افراد تمایل دارند در مورد کاربرد قرارداد آتی بیشتر بدانند. باید گفت که ریشه این نوع قرارداد در اختیاراتی است که به دو طرف معامله داده می شود. دو دسته از معامله گران از این نوع قرارداد استفاده می کنند.

در دسته اول افرادی که قصد تهیه یک کالا در آیند را دارند، از طریق قرارداد آتی اقدام می کنند. در این حالت تمایل به نوعی پیش خرید موجب می شود که کالای آنها تضمین شود. دسته دوم نیز که به عنوان اصلی ترین معامله گران بازار شناخته می شوند، از نوسانات کسب سود می کنند. افزایش یا کاهش قیمت کالا به همراه داشتن استراتژی معاملاتی می تواند در این حالت منجر به کسب سود شود. بنابراین با پیش بینی ایجاد تغییر در قیمت ها می توان با خرید و فروش آنها در زمان آینده سود دریافت کرد.

فواید پیمان آتی

اصلی ترین فایده قرارداد آتی این است که این اطمینان را به معامله گران می دهد که از خرید یا فروش خود در آینده سود مناسبی دریافت می کنند. در این حالا اگر تولید کننده این ترس را داشته باشد که قیمت ها کاهش پیدا می کنند، در صورت داشتن قرارداد آتی از فروش محصول خود با سود در آینده مطمئن خواهد بود.

همچنین در صورتی که صاحب یک کارخانه نگران از افزایش قیمت ها باشد، با بستن قرارداد آتی با خیالی آسوده خرید و فروش خود را انجام می دهد. در نتیجه باید گفت که این نوع قرارداد سود سرشاری برای معامله گران دارد و امروزه کاربرد زیادی در کسب و کارها ایفا می کند.

انواع قرارداد آتی

همانطور که در بالا تا حدودی به آن اشاره شد از پیمان آتی در دو مورد می توان استفاده کرد. به همین دلیل این قرار را به انواع مختلف دسته بندی کرده ایم. در ادامه به انواع قرارداد اشاره خواهیم کرد:

• قرارداد آتی مربوط به کالای فیزیکی: صرفا مخصوص کالای فیزیکی است و رایج ترین آن عبارتند از : نفت خام، طلا، سکه، فلزات و …
• قرارداد آتی مربوط به سهام و شاخص: به آن قرارداد مالی نیز گفته می شود و برای مواردی مانند ارز، سهام، اوراق و … کاربرد دارد. در حال حاضر در معاملات مربوط به ارز دیجیتال کاربرد بسیار زیادی دارد.

ویژگی های پیمان های آتی چه هستند؟

علاوه بر اینکه باید بدانیم پیمان آتی چه کاربردی دارد، باید با ویژگی های آن نیز آشنا شویم. ما در این بخش به برخی از ویژگی های قرارداد آتی اشاره خواهیم کرد.

• مشخصات قرارداد استاندارد و اصولی هستند.
• قیمت ها دارای شفافیت می باشند.
• عدم وجود ریسک و اتاق پایاپای
• امکان نقد شوندگی بالا
• عدم انعطلاف پذیری برای تطبیق با ویژگی هایی مانند پوشش ریسک

کلام آخر

در این مقاله به اینکه قرارداد آتی چیست، پرداختیم. این نوع قرارداد تاثیر زیادی در خرید  فروش کسب و کارهای مختلف دارد؛ زیرا که این اطمینان را می دهد که در آینده قیمت کالای خریداری شده کم و زیاد نمی شود. از این رو بیشتر کسانی که دارای کسب و کار هستند از این روش برای جلوگیری از زیان استفاده می کنند.