بررسی هزینه یابی جذبی و هزینه یابی مستقیم :

هزینه یابی واقعی :

در هزینه یابی واقعی مواد اولیه مصرف شده ، دستمزد و سربار ساخت تماما اقلام واقعی هستند و در محاسبه بهای تمام شده کالای تولید شده و یا خدمات انجام شده مورد استفاده قرار میگیرد.

هزینه یابی نرمال ( عادی ) :

در این روش هزینه مواد اولیه و دستمزد مستقیم واقعی بوده ولی سربار بر اساس نرخ از پیش تعیین شده جذب تولید میگردد.

هزینه یابی استاندارد:

در این روش هزینه مواد اولیه و دستمزد مستقیم و سربار ساخت تماما با نرخ و مقدار استاندارد مورد استفاده قرار میگیرد.

نکته :

هزینه یابی جذبی و مستقیم هر دو هم در هزینه یابی مرحله ای و هم سفارش کار مورد استفاده قرار میگیرند.

هزینه یابی جذبی ( کامل ):

در روش هزینه یابی جذبی کلیه هزینه های تولیدی مانند مواد مستقیم و دستمزد مستقیم و سربار متغییر ساخت و سربار ثابت ساخت در بهای تمام شده کالای تولید شده منظور میگردد.

هزینه یابی مستقیم ( متغییر ):

فقط آن قسمت از هزینه های ساخت به محصولات منظور میگردد، که مستقیم با حجم تولید تغییر میکند و شامل مواد مستقیم، دستمزد مستقیم و سربار ساخت است و سربار ثابت به عنوان هزینه های دوره در صورت حساب سود و زیان منظور میگردد.

نکته :

در روش هزینه یابی جذبی، هزینه ها در صورت حساب سود و زیان طبقه بندی طبیعی هزینه ها نشان را میدهند که به بهای تمام شده کالای فروش رفته، هزینه های توزیع و فروش، هزینه های اداری و عمومی است که به آن طبقه بندی طبیعی میگویند.

تفاوت بین هزینه یابی جذبی و هزینه یابی مستقیم :

1 – در رابطه با هزینه های ثابت سربار ساخت :

در هزینه یابی جذبی در گزارش تولید نشان داده میشود ولی در هزینه یابی مستقیم به عنوان هزینه های طی دوره در صورت حساب سود و زیان قرار میگیرد.

2 – نحوه ارائه در صورت حساب سود و زیان :

در هزینه یابی جذبی در تقسیم بندی طبیعی ولی در هزینه یابی مستقیم به عوامل ثابت و متغییر.

نکته :

• شرکت ها گزارشات خارجی خود را بر اساس هزینه یابی جذبی تهیه میکنند.
• اضافه یا کسر جذب سربار دو عامل میتواند داشته باشد انحراف هزینه و انحراف کارایی.
• اگر هزینه سربار ثابت واقعی با هزینه سربار ثابت مورد انتظار تفاوت داشته باشد انحراف هزینه سربار ثابت به وجود خواهد آمد.
• اگر ظرفیت واقعی مورد انتظار با ظرفیت مورد انتظار تفاوت داشته باشد انحراف حجم به وجود می آید.

تجزیه و تحلیل هزینه، حجم و سود :

نقطه سر به سر :

سطحی از فعالیت است که در آن سطح جمع درآمد فروش با جمع هزینه ها مساوی باشد و در نقطه سر به سر نه سود و نه زیانی برای شرکت وجود ندارد.

هزینه های متغییر:

هزینه هایی هستند که بستگی به تولید و سطح فعالیت دارند و شامل مواد اولیه، دستمزد مستقیم و سربار متغییر ساخت و هزینه های متغییر فروش و اداری میباشد در ضمن هزینه متغییر هر واحد ثابت است.

هزینه های ثابت :

کل هزینه های ثابت در دامنه مربوط ثابت باقی می ماند ولی هزینه ثابت هر واحد با افزایش حجم کاهش می یابد و شامل کلیه هزینه های ثابت سربار کارخانه و هزینه ثابت عمومی و اداری میباشد.

روش های محاسبه نقطه سر به سر :

1 – روش رسم نمودار:

• روش سنتی
• روش همزمان

2 – روش معادلات ریاضی

3 – روش حاشیه فروش

نکته :

جمع حاشیه فروش همیشه برابر است با هزینه های ثابت به اضافه سود شرکت

حاشیه ایمنی :

تفاوت بین فروش بودجه شده یا واقعی یک شرکت از فروش در نقطه سر به سر را حاشیه ایمنی می نامند.

اهرم عملیاتی :

منعکس کننده رابطه ی هزینه های ثابت و متغییر است.

• شرکت هایی که هزینه های متغییر بیشتر ولی هزینه ثابتشان کم باشد، اهرم عملیاتی آن ها پایین است و بر عکس.
• شرکت هایی که اهرم عملیاتی و نسبت حاشیه فروششان بالا است معمولا حجم فروش چنین شرکت هایی باید بالا باشد تا بتوانند هزینه های ثابت را تامین کنند.

درجه اهرم عملیاتی :

میزانی است که نشان میدهد هر درصد تغییر در فروش از سطح فعلی چگونه بر سود شرکت اثر میگذارد یا به عبارت دیگر، میزان حساسیت شرکت به افزایش فروش را اندازه گیری میکند.