منظور از سال مالی در حسابداری چیست؟

سال مالی در حسابداری یکی از اصطلاحات رایج در این رشته محسوب می شود. اینکه سال مالیاتی چیست؟ شروع سال مالی شرکت تازه تاسیس چه زمانی است؟ سال مالی ادارات دولتی به چه صورت است؟ شروع سال مالی از چه زمانی است؟ سوالاتی هستند که در این زمینه پرسیده می شوند. در صورت یادگیری و آموزش حسابداری به صورت اصولی با پاسخ این سوالات نیز آشنا خواهید شد. در این راستا استفاده از نرم افزارهای حسابداری مانند نرم افزار سپیدار می تواند کمک کننده باشد. نحوه ساخت سال مالی در سپیدار در مقاله ای به صورت جداگانه شرح داده شده است.

ارائه گزارش های دوره ای در انتهای بازه زمانی مشخص، برای مدیر یک شرکت اهمیت زیادی دارند؛ زیرا نتایج این گزارشات در بهبود عملکرد شرکت نقش موثری ایفا می کنند. اطلاع از میزان آورده یا اتلاف منابع از دلایل دیگر اهمیت گزارش های دوره است و در این صورت امکان برنامه ریزی دقیق در این زمینه وجود دارد. یکی از بخش هایی که در سازمان ها اهمیت زیادی دارد، بخش مالی است. سال مالی در ایران دارای قوانین مختص به خود است که بر اساس آن بازه زمانی مورد نظر تعیین می شود.

سال مالی در حسابداری به چه معناست؟

همانطور که ذکر شد نتایج ناشی از گزارشات دوره ای برای بخش مالی اهمیت بیشتری دارند. برای بخش های مالی باید یک زمان مشخص برای ارائه گزارش مشخص شود که به آن سال مالی در حسابداری (Fiscal year) گفته می شود. تمامی صورت های مالی شرکت در یک بازه زمانی 12 ماهه با ابتدا و انتهای مشخص باید ارائه شوند. این صورت های مالی مربوط به ترازنامه، سود، زیان و گردش وجوه نقد در شرکت هستند. باید به این نکته توجه کنید که هر شرکت می تواند بازه زمانی مشخصی برای ارائه گزارشات مالی خود در نظر بگیرد.

ارائه گزارشات در یک سال مالی می تواند در تصمیم گیری افراد برای خرید سهام در بورس نیز موثر باشند. شرکت ها باید حداکثر تا 4 ماه بعد از تمام شدن سال مالی نسبت به برگزاری مجمع سالانه خود اقدام کنند. این موضوع در قوانین نیز ذکر شده است و بر انجام آن تاکید شده است. بر طبق اساسنامه ناشران که نسخه آخر آن در سازمان بورس ثبت شده است، شرکت باید تا 4 ماه بعد از مجمع، سود نقدی را به سهامداران پرداخت کند.

علت تفاوت سال مالی در حسابداری برای شرکت های مختلف

همانطور که گفته شد سال مالی در حسابداری شرکت های مختلف ممکن است دارای بازه زمانی متفاوتی باشد؛ زیرا که شرکت ها می توانند آغاز و پایان سال مالی خود را مشخص کنند. این بازه بر طبق فعالیت شرکت مشخص می شود. مثلا سال مالی شرکت هایی که در بورس فعال هستند با سال تقویمی همزمان است. به این معنی که از ابتدای فروردین تا انتهای اسفند یک سال مالی در نظر گرفته می شود.

در برخی شرکت ها ممکن است یک بازه زمانی دیگر برای سال مالی در نظر گرفته شود. به عنوان مثال سال مالی از ابتدای مهر تا انتهای شهریور یا از ابتدای دی تا پایان آذر در برخی از شرکت ها محسوب می شود؛ بنابراین با توجه به نوع فعالیت، سال مالی هر شرکت می تواند دارای ابتدا و انتهای متفاوتی باشد.

جالب است بدانید که شرکت ها این توانایی را دارند که زمان ابتدا و انتهای سال مالی را با برگزاری یک مجمع فوق العاده تغییر دهند! در اکثر مواقع تغییر استراتژی علت عمده این تغییرات است؛ البته باید گفت به طور معمول بیشتر شرکت ها در سال مالی ایران، تمایل دارند که فروردین را به عنوان آغاز و اسفند را به عنوان پایان آن در نظر بگیرند.

گزارش میان دوره ای در سال مالی در حسابداری

گزارشات شرکت ها در مورد مسائل مالی باید به صورت سالانه و با عنوان سال مالی در حسابداری انجام شود. علاوه بر این گزارشات که به صورت سالانه انجام می شوند، گزارشاتی نیز به صورت میان دوره ای باید ارائه شوند. این گزارشات اغلب برای استفاده کنندگان داخلی و خارجی به منظور سرمایه گذاری در بورس ارائه می شوند. گزارش میان دوره ای شامل 4 دسته مختلف است:

• گزارش صورت حساب مربوط به سود و زیان
• گزارش مربوط به سود و زیان جامع
• صورت حساب گردش وجوه نقد در شرکت
• ارائه ترازنامه شرکت

گزارش های میان دوره ای که در راستای تکمیل گزارشات سال مالی در حسابداری ارائه می شوند، در بازه های زمانی 3، 6 و 9 ماهه انتشار پیدا می کنند که به هر کدام از این بازه های زمانی یک دوره مالی می گویند.

تفاوت دوره مالی و سال مالی در حسابداری در چیست؟

همانطور که گفته شد گزارشات مالی میان دوره ای با نام دوره مالی شناخته می شوند. با بررسی این گزارشات می توانیم در یک بازه زمانی بسیار کوتاه تر به عملکرد شرکت آگاه شویم. طبیعتا در بازه زمانی 3، 6 و 9 ماهه نسبت به بازه زمانی 12 ماهه، می توانیم اطلاعات را سریع تر به دست آوریم. این موضوع برای شرکت های بورسی اهمیت بیشتری پیدا می کند؛ زیرا که باید در مورد سهام تحلیل به موقع انجام شود تا بتوان در مورد خرید و فروش آن تصمیم گیری کرد. در این حالت نیز امکان مقایسه بازه های زمانی در سال های گذشته نیز با مشاهده عملکرد شرکت در بازه زمانی جدید نیز وجود دارد.

شاید بتوان گفت که بین دوره مالی و سال مالی یک تفاوت مهم وجود دارد و آن هم تفاوت در زمان آغاز و پایان این دو دوره است. همانطور که ذکر شد سال مالی یک بازه زمانی 12 ماهه است که معمولا از فروردین شروع و در ماه اسفند نیز تمام می شود. در مورد دوره مالی که بازه زمانی کوتاه تری را شامل می شود، ابتدا و انتهای دوره ها با سال مالی متفاوت است. می توان گفت که سال مالی در حسابداری شامل چندین دوره مالی است.

روش بستن سال مالی در حسابداری

هنگامی که یک سال مالی در حسابداری به انتهای خود می رسد، وارد مرحله بستن آن سال مالی می شویم. شرکت ها در هنگام بستن سال مالی باید تمامی رویدادهای شرکت را بررسی کنند و اصطلاحا آنها را ببندند. بعد از این مراحل باید فایل های جدیدی برای سال مالی جدید باز شود. بررسی تمامی اطلاعات مربوط به سال های گذشته برای اطلاع و مشاهده بدهی های قبلی از مراحل دیگر بستن سال مالی است. در ادامه به مراحل بستن سال مالی در حسابداری به صورت دقیق تری اشاره خواهیم کرد:

1. حساب های موقت بسته می شوند.
2. سند تعدیل ماهیت صادر می شود.
3. سند اختتامیه صادر می شود.
4. سند مربوط به افتتاحیه سال جدید صادر می شود.

علاوه بر موارد ذکر شده باید برخی دیگر از فعالیت ها در پایان سال مالی به منظور بستن آن انجام شود که شامل موارد زیر هستند:

• تعیین و مشخص کردن افراد بدهکار و بستانکار
• کنترل دقیق حساب های شرکت
• تکمیل دفاتر قانونی حسابداری
• صدور سند ها و مدارک نهایی شرکت

تفاوت سال مالی در حسابداری و سال مالیاتی در چیست؟

هر شرکت علاوه بر ارائه گزارشات مالی در انتهای هر سال باید اظهار نامه های مالیاتی را نیز ارائه دهد. در انتهای سال مالیاتی اظهار نامه ها جهت ارائه به سازمان امور مالیاتی تنظیم می شوند. وضعیت اقتصادی شرکت در سال گذشته بر همین اساس بررسی می شود و مشخص می گردد که شرکت مشمول پرداخت چه میزان مالیات است. به همین دلیل می توان تفاوت سال مالی در حسابداری را با سال مالیاتی در این موارد دانست.

به منظور محاسبه مباحث مالیاتی باید حسابداران و حسابرسان از تسلط بالایی برخوردار باشند. برای سال مالیاتی می توان دو دوره مختلف تعیین کرد که این دوره ها به شرح زیر هستند:

• سال تقویمی از اول فروردین
• سال مالی شرکت

کلام آخر

به منظور ارائه گزارشات مالی هر شرکت باید یک بازه زمانی مشخص در سال تعیین شود. این بازه زمانی با عنوان سال مالی در حسابداری شناخته می شود. با توجه به نوع فعالیت شرکت ممکن است شروع و پایان سال مالی متفاوت باشد. اغلب برای بیشتر کشورها مانند ایران سال مالی از ابتدای فروردین شروع و در انتهای اسفند تمام می شود. این بازه زمانی برای شرکت های بورسی بیشتر کاربرد دارد.