معافیت های مالیات بر ارزش افزوده کدامند؟

معافیت های مالیات بر ارزش افزوده برخی از کالا و خدمات به منظور حمایت از اقشار کم درآمد وضع می شوند. در این رابطه مواردی مانند معافیت های ارزش افزوده در سال جدید، لیست کالاهای معاف از ارزش افزوده سال جاری، بخشنامه جدید معافیت ارزش افزوده و خدمات معاف از ارزش افزوده امکان دارد مطرح شوند.

مالیات بر ارزش افزوده به نوعی در دسته بندی مالیات بر مصرف قرار دارد. به همین دلیل در این خصوص بیشترین میزان مالیات دریافت می شود. کالاها و خدمات ضروری نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ اما در بیشتر مواقع برای این موارد برای حمایت از قشر با درآمد کمتر، معافیت در نظر گرفته شده است. افرادی باید این مالیات را پرداخت کنند که مصرف کننده نهایی خدمات و کالا هستند. در نتیجه معافیت مالیاتی در این خصوص می تواند به نفع افراد مصرف کننده نهایی باشد. در خصوص محاسبه این نوع مالیات استفاده از نرم افزارهای حسابداری  مانند نزم افزار سپیدار می تواند تاثیرگذار باشد.

اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده بر اساس قوانین خاصی صورت می گیرد. ما در این مقاله قصد داریم که به معرفی معافیت های مالیات بر ارزش افزوده بپردازیم و در این خصوص اقلام معاف از ارزش افزوده را تعیین کنیم؛ به همین دلیل تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

قبل از اینکه در خصوص معافیت های مالیات بر ارزش افزوده صحبت کنیم، باید در خصوص مفهوم اصلی این اصطلاح مواردی را بیان کنیم. این نوع مالیات غیر مستقیم مربوط به تفاوت ارزش کالا و خدمات ارائه شده با کالا و خدمات خریداری شده می باشد. در یک دوره معین باید برای بررسی میزان مالیات بر ارزش افزوده اقدام شود.

در ماده 3 قانون مالیات ارزش افزوده به صراحت بیان می شود که برای این میزان تفاوت باید مالیات اخذ شود. حال در این خصوص بحث معافیت های مالیاتی نیز مطرح می شود. طبیعتا برخی از ارائه دهنده های کالا و خدمات به دلیل معاف بودن محصولات و خدماتشان می توانند از معافیت های مالیاتی بهره مند شوند. معافیت های مالیات بر ارزش افزوده مشمول کالا و خدمات خاصی می شوند.

انواع معافیت های مالیات بر ارزش افزوده

همانطور که می دانید معافیت های مالیاتی ممکن است مشمول مشاغل یا کالا و خدمات شوند. در خصوص مالیات بر ارزش افزوده تنها کالا و خدمات می توانند معاف شوند که در نتیجه تولیدکنندگان و ارائه دهندگان آن ها نیز از پرداخت مالیات معاف می باشند که عبارتند از:

• تولیدکننده محصول دامپروری و کشاورزی
• فروشنده کالای اساسی سبد تغذیه خانوار
• عرضه غذای آماده مانند رستوران
• انتشاراتی ها
• فروشندگان لوازم پزشکی
• خدمات مربوط به بورس، بانک و بیمه
• شرکت ارائه دهنده نیروی انسانی
• تعمیر و نگهداری کالای نظامی، امنیتی و دفاعی
• کالای سرمایه ای مانند فرش دستبافت و شمش طلا

ماده های قانونی معافیت مالیات بر ارزش افزوده

برای اینکه در خصوص معافیت های مالیات بر ارزش افزوده مطالبی بیشتری را بدانیم، باید به مواد قانون هم مراجعه کنیم. از سال 1387 این قانون وضع شد که مالیات بر ارزش افزوده از مصرف کننده دریافت شود. این قانون توسط کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصویب گردید. در سال 1400 نیز قانون جدیدی به قانون قدیمی اضافه شد که نشان از دائمی بودن مالیات بر ارزش افزوده دارد.

می توان گفت که قوانین قبلی و جدید دارای تفاوت هایی با یکدیگر هستند. در واقع در قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده مشکلات بسیار زیادی در این خصوص رفع شده اند. در صورت اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، این قانون به بهترین شکل ممکن اجرا می شود.

ارزش افزوده مربوط به کالا و خدمات است و در قانون قدیمی نیز در فصل دوم ماده 12 به معافیت های آن اشاره شده بود. بر اساس قانون جدید یک ویژگی جدید اضافه شده است. بر اساس آن معافیت های مالیات بر ارزش افزوده کالا و خدمات به صورت جدا از هم ذکر شده اند. در این خصوص تبصره هایی نیز وجود دارد که می توانید با مراجعه به قانون آنها را به طور دقیق مطالعه کنید. معافیت های مالیات بر ارزش افزوده در قانون جدید و قدیم باید به صورت کامل بررسی شود.

در قانون جدید که به صورت دائمی وضع شده است، برخی از معافیت ها دیگر وجود ندارند. در این خصوص می توان از معافیت مناطق آزاد و ویژه صحبت کرد. اصل طلا در این قانون دارای مالیات بر ارزش افزوده نیست و تغییرات دیگری نیز جهت بهبود آن انجام شده است.

روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده

در راستای بیان معافیت های مالیات بر ارزش افزوده باید در خصوص نرخ و روش محاسبه مالیات بر ارزش افزوده نیز صحبت کنیم. در تعریف جدید مالیات بر ارزش افزوده که در قانون جدید به آن اشاره شده است، محاسبه آن با روش قدیمی متفاوت است. بر این اساس مودیان باید در سامانه عضو شوند و ارزش فروش در صورتحساب الکترونیکی آن ها درج شده باشد. بر همین اساس نیز ماخذ محاسبه مالیات و عوارض فروش کالا و خدمات مشخص می شود.

در این خصوص یک تبصره نیز وجود دارد که در خصوص مودیانی است که در سامانه عضو نیستند. این افراد متخلف محسوب می شوند و بر اساس اطلاعات موجود با آن ها برخورد خواهد شد. معافیت های مالیاتی نیز بر همین اساس تعیین می شوند.

چه مشاغلی مشمول پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند؟

باید گفت که مالیات بر ارزش افزوده همانطور که ذکر شد تنها به کالا و خدمات تعلق می گیرد. نوع و حجم فعالیت در این مالیات بی تاثیر می باشد.

به منظور اینکه بدانیم کدام کالا و خدمات مشمول معافیت های مالیاتی هستند باید به قوانین موجود در بندهای قانون قدیم و جدید مراجعه شود. در بخش معافیت ها به این موضوع اشاره شده است. در صورت معافیت یک کالا و خدمات نیازی نیست که فروشنده یا ارائه دهنده خدمات در ثبت نام کند. در این خصوص باید به فراخوان های هشت گانه ارزش افزوده نیز باید توجه شود.

کلام آخر

در این مطلب در خصوص معافیت های مالیات بر ارزش افزوده صحبت شد. همانطور که ذکر شد این نوع مالیات از سال 1387 تصویب شد و در سال 1400 نیز تغییراتی در آن اعمال شد. در هر دو قانون از معافیت های مالیات بر ارزش افزوده سخن گفته شده است.

بر همین اساس برخی از کالا و خدمات مانند مواد غذایی و کالای اساسی خانوار مشمول مالیات بر ارزش افزوده نیست. به همین دلیل مشاغلی نیز که مرتبط با آن هستند مانند فروشنده کالای اساسی نیازی نیست که مالیات پرداخت کند و معافیت مالیاتی دارد.