بخشودگی مالیاتی چیست و چه شرایطی دارد؟

بخشودگی مالیاتی چیست و چه شرایطی دارد؟ بازگشت به زمانی که مفهوم بخشودگی مالیاتی تنها در خیال کسانی بود که از دست داده‌ها و سختی‌های اقتصادی ناگهانی، به دام افتاده بودند. اما امروزه، این امر به عنوان یکی از ستون‌های حیاتی سیاست‌های مالیاتی مورد توجه قرار گرفته است.

بخشودگی مالیاتی، به نوعی پنجره‌ای است که به شهروندان و کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا از مسیرهای نوین برای اداره مناسب مالیات‌ها بهره ببرند. این اجازه را به آنها می‌دهد تا بخشی از بار مالیاتی را کاهش داده و از منابع خود بهینه‌ترین استفاده را بردارند.

در این مسیر پر از فرصت‌ها و چالش‌ها، هر تصمیمی که برای بخشودگی مالیاتی انتخاب می‌شود، تأثیرات گسترده‌ای بر جامعه و اقتصاد خواهد داشت.

با این وجود، بخشودگی مالیاتی همچنان یک حوزه‌ی پرکاربرد و پیچیده است که نیازمند دقت و تخصص است. در این مقاله به مفهوم بخشودگی مالیاتی چیست و شرایط آن می پردازیم.

بخشودگی مالیاتی چیست

بخشودگی مالیاتی به عملیات حذف یا کاهش بدهی‌های مالیاتی توسط دولت یا مقامات مالیاتی به افراد یا شرکت‌ها اطلاق می‌شود. این اقدامات معمولاً به منظور تسهیل فعالیت‌های اقتصادی، ترویج سرمایه‌گذاری‌ها، تحریک رشد اقتصادی و کاهش بار مالیاتی بر بخش‌های خاص از اقتصاد اجرا می‌شوند.

به عنوان مثال، دولت ممکن است برخی از افراد یا شرکت‌ها را از پرداخت بخشی از مالیات‌های معوقه یا حتی تمامی آنها معاف کند. این اقدامات معمولاً در فرآیند برنامه‌ریزی مالیاتی یا در شرایط اقتصادی ویژه (مانند رکود اقتصادی) اجرا می‌شوند.

بخشودگی مالیاتی می‌تواند تأثیرات مثبتی بر افراد و اقتصاد داشته باشد. این اقدام می‌تواند به کاهش بدهی‌های مالیاتی، تشویق به سرمایه‌گذاری‌ها، ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی کمک کند.

به هر حال، باید توجه داشت که بخشودگی مالیاتی ممکن است منحصر به موارد خاص و موقت باشد و همچنین ممکن است شرایط و مقررات مختلفی برای آن وجود داشته باشد.

انواع بخشودگی مالیاتی چیست

در متن بالا در مورد بخشودگی مالیاتی چیست توضیح داده شد در ادامه به انواع بخشودگی مالیاتی میپ پردازیم. در ایران، بخشودگی‌های مالیاتی مختلفی وجود دارد که به صورت قانونی در قانون مالیات‌های مستقیم و سایر قوانین و مقررات مالیاتی، تعیین شده‌اند. برخی از مهم‌ترین انواع بخشودگی مالیاتی در ایران عبارتند از:

• معافیت مالیاتی
• تخفیف مالیاتی
• بخشودگی جرایم مالیاتی

معافیت مالیاتی، عبارت است از عدم پرداخت مالیات بر درآمد یا دارایی، که بر اساس قانون، برای برخی از افراد یا نهادها، در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال، درآمدهای حاصل از فعالیت‌های خیریه، از پرداخت مالیات معاف هستند.

تخفیف مالیاتی، از کاهش میزان مالیاتی که بر اساس قانون، بر درآمد یا دارایی یک شخص یا یک نهاد، تعلق می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر نرخ مالیات بر درآمد، 10 درصد باشد، ممکن است برای مشمولان خاصی، این نرخ به 5 درصد کاهش یابد.

بخشودگی جرایم مالیاتی، عبارت است از حذف یا کاهش جریمه‌هایی که به دلیل عدم رعایت قوانین و مقررات مالیاتی، به یک شخص یا یک نهاد، تعلق می‌گیرد. به عنوان مثال، اگر جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی، 5 میلیون تومان باشد، ممکن است این جریمه برای مشمولان خاصی، بخشوده شود.

برای دریافت بخشودگی مالیاتی، باید شرایط و ضوابط تعیین شده در قانون یا سایر قوانین و مقررات مالیاتی، رعایت شود. به عنوان مثال، برای دریافت معافیت مالیاتی، باید مدارک و مستندات لازم، ارائه شود.

بخشودگی مالیاتی، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کاهش بار مالیاتی افراد و نهادها داشته باشد. بنابراین، آگاهی از انواع بخشودگی‌های مالیاتی و شرایط و ضوابط دریافت آنها، می‌تواند برای مودیان مالیاتی، مفید باشد.

پرداخت بخشودگی مالیاتی

پرداخت بخشودگی مالیاتی در ایران، به دو صورت نقدی و اقساطی، امکان‌پذیر است.

پرداخت نقدی

در صورت پرداخت نقدی، مودیان مالیاتی می‌توانند با مراجعه به یکی از شعب بانک‌های عامل، نسبت به پرداخت بدهی مالیاتی خود اقدام نمایند. در این صورت، مودیان مالیاتی، باید درخواست خود مبنی بر استفاده از بخشودگی جرایم مالیاتی را، به همراه مدارک و مستندات لازم، به اداره امور مالیاتی مربوطه، ارائه نمایند.

پرداخت اقساطی

در صورت پرداخت اقساطی، مودیان مالیاتی می‌توانند با مراجعه به اداره امور مالیاتی مربوطه، نسبت به درخواست خود مبنی بر استفاده از بخشودگی جرایم مالیاتی و پرداخت اقساطی بدهی مالیاتی خود، اقدام نمایند. در این صورت، اداره امور مالیاتی مربوطه، یک برگه تقسیط صادر خواهد کرد که مودیان مالیاتی باید آن را به بانک عامل ارائه نمایند.

در ادامه، به مراحل پرداخت بخشودگی مالیاتی به صورت نقدی و اقساطی، اشاره می‌کنیم:

پرداخت مالیات به صورت نقدی

1. مراجعه به یکی از شعب بانک‌های عامل.
2. تکمیل فرم پرداخت مالیات.
3. پرداخت بدهی مالیاتی.
4. ارائه درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی به اداره امور مالیاتی مربوطه.

پرداخت مالیات به صورت اقساطی

1. مراجعه به اداره امور مالیاتی مربوطه.
2. تکمیل فرم درخواست بخشودگی جرایم مالیاتی و پرداخت اقساطی بدهی مالیاتی.
3. دریافت برگه تقسیط از اداره امور مالیاتی مربوطه.
4. ارائه برگه تقسیط به بانک عامل.

مودیان مالیاتی باید توجه داشته باشند که در صورت عدم پرداخت اقساط بدهی مالیاتی در موعد مقرر، مشمول جریمه دیرکرد خواهند شد.

برای اطلاع از شرایط و ضوابط دقیق پرداخت بخشودگی مالیاتی، می‌توانید به بخشنامه‌های صادر شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه نمایید.

مشمولین برخوردار از بخشودگی جرایم مالیاتی چه کسانی هستند؟

بر اساس ماده 191 قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی، در صورت رعایت شرایط مذکور در این ماده قانونی، مشمول برخورداری از بخشودگی جرایم مالیاتی هستند.

شرایط برخورداری از بخشودگی جرایم مالیاتی عبارتند از:

• تسلیم درخواست بخشودگی جرائم در اجرای مفاد ماده 190 قانون مالیات‌های مستقیم؛
• ارائه اسناد و مدارک مورد تایید جهت اثبات عدم انجام تکالیف مقرر به دلیل خارج از اختیار بودن؛
• بررسی و احراز دلایل ارائه شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور؛
• داشتن سوابق مالیاتی و خوش‌حسابی مودی.

سازمان امور مالیاتی کشور، با توجه به شرایط و ضوابط مذکور، می‌تواند تمام یا قسمتی از جرایم مالیاتی مودیان را بخشود.

در سال 1401، سازمان امور مالیاتی کشور، بخشودگی جرایم مالیاتی را به شرح زیر اعلام کرده است:

• در نیمه اول سال 1401، بخشودگی جرایم مالیاتی بر اساس سال/دوره مالیاتی به صورت پلکانی و با صلاحدید مدیران کل امور مالیاتی در نظر گرفته شده است.
• در نیمه دوم سال 1401، تفویض اختیار بخشودگی جرائم قابل بخشش از تاریخ 1401/7/1، در صورت پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی (اعم از اصل و جرائم غیرقابل بخشش و آن بخش از جرائمی که با بخشودگی آن موافقت نشده است) با رعایت سایر بندهای این بخشنامه حداکثر به میزان 100% خواهد بود.

به عنوان مثال، اگر مودی در سال 1400، جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی داشته باشد، در صورت پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی خود تا تاریخ 1401/12/29، می‌تواند از بخشودگی 100 درصدی جریمه عدم تسلیم اظهارنامه مالیاتی برخوردار شود.

برای اطلاع از شرایط و ضوابط دقیق بخشودگی جرایم مالیاتی، می‌توانید به بخشنامه‌های صادر شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه نمایید.

مهلت استفاده از بخشودگی مالیاتی

مهلت استفاده از بخشودگی مالیاتی، در هر سال، توسط سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌شود. در سال 1402، مهلت استفاده از بخشودگی مالیاتی، تا پایان شهریور ماه سال جاری تعیین شده است.

بر اساس بخشنامه شماره 53672/200/د مورخ 1401/08/28 رئیس کل محترم سازمان امور مالیاتی کشور، مهلت استفاده از بخشودگی جرایم مالیاتی، تا تاریخ 1402/09/30 تمدید شد.

بنابراین، مودیان مالیاتی که قصد استفاده از بخشودگی مالیاتی را دارند، می‌توانند تا تاریخ 1402/09/30، نسبت به درخواست بخشودگی و پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی خود اقدام نمایند.

در صورت عدم استفاده از بخشودگی مالیاتی در مهلت تعیین شده، مودیان مالیاتی، مشمول پرداخت جرایم مالیاتی خواهند بود.

برای اطلاع از مهلت دقیق استفاده از بخشودگی مالیاتی در هر سال، می‌توانید به بخشنامه‌های صادر شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور مراجعه نمایید.

جدول بخشودگی جرایم مالیاتی

بر اساس بخشنامه شماره 200/1401/10 مورخ 1401/02/10 رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور، میزان بخشودگی جرایم مالیاتی در سال 1401، به شرح زیر است: